De bevrijde voet

Dit artikel is verschenen in “The Journal of Equine Veterinary Science”, februari 2005 een toonaangevend wetenschappelijk blad in Engeland, voor dierenartsen.

Lees het, het is de moeite waard!

Door Tomas G. Teskey D.V.M.

THE UNFETTERED FOOT:

De bevrijde voet:

De nummers verwijzen naar naslagwerken.

In de laatste acht jaar, is er grote vooruitgang geboekt in het inzicht van hoefonderhoud. Veel dierenartsen en hoefsmeden voelen zich overdonderd door de snelheid en de impact waarmee de verandering zich aankondigt. Het resultaat is, en dat is al een tijdje aan de gang, dat er zo langzamerhand een uitgebreid spectrum van professionele kennis is ontstaan, samen met de nodige spanning, over wat nu eigenlijk het juiste onderhoud voor hoeven inhoudt.

Aan de traditionele kant hebben we de hoefsmeden die hun kennis aanwenden in combinatie met het aanmeten van ijzers, een manier die al meer dan duizend jaar gebruikt wordt. Aan de andere kant van het spectrum is het nieuwe  voorbeeld dat opkwam in 20ste eeuw. Dit zijn de hoeven zonder ijzers (blote voeten), het initiatief hiervoor werd genomen door Hiltrud Strasser en later o.a. een hoefsmid, Jaime Jackson.

De mustang hoeven van Jackson

Dit systeem heeft zijn basis in kennis, verkregen door onderzoek, bestuderen en behandelen van hoeven om een verantwoorde hoefverzorging te ontwikkelen 2,4,5,7

Veel hoefsmeden en dierenartsen  zijn vurige verdedigers van het beslaan van paarden.  Hoewel  men toe geeft dat beslaan een noodzakelijk kwaad is en daarmee hun vak geen eer aan doen, beroept men zich op de lange historie van het beslaan van werkpaarden en beweren dat de paarden van deze praktijken geen hinder ondervinden.26

De smeden en dierenartsen houden een achterhoede gevecht om de hoefijzers in ere te houden. Ze vinden dat ze loyaal moeten zijn aan dit oude vak en zijn tradities, maar vinden het steeds moeilijker hun positie te verdedigen tegen een snel groeiend leger van steeds kundiger paardeneigenaren, die de blootsvoetse bekapmethoden terdege bestuderen en in de gaten houden. Hun gevoel van onbehagen is wel te begrijpen. Meer en meer paardenbezitters geven te kennen dat het een succes is met hun paarden te werken nadat ze de paarden van de ijzers hebben ontdaan, achteloze hoefsmeden en dierenartsen voelen zich hoe langer hoe ongemakkelijker dat ze zich bevinden in de gelederen van de ijzer liefhebbers in de hoefverzorgings branche. Het aanwenden van de aanwezige kennis van de natuurlijke hoefvorm en zijn functie als de basis voor natuurlijk bekappen verklaart ons succes met onze paarden. Het domweg vasthouden aan de onhoudbare theorie om alles op te  lossen met ijzers die de traditonele hoefverzorging geen goed doet.

Ik ben zo gelukkig aan beide kanten van dit spectrum gewerkt te hebben. Ik ben geboren en heb gewerkt op een  aantal  “ranches” met koeien in Arizona. Ik leerde mijn kennis van drie generaties, hoe paardenhoeven te behandelen om uiteindelijk het werk dat moest gebeuren klaar te krijgen. Het werk bestond uit lange uren in het zadel, een karwei dat voor zover ik mij herinner,  eerder voortkwam uit noodzaak dan keuze.

Ik ben er nu wel achter dat het niet alleen mogelijk, maar ook beter, efficiënter en gezonder is voor de paarden om dit werk onbeslagen te doen.

Tóch blijven de meeste smeden en dierenartsen er van overtuigd dat paarden niet kunnen werken zonder hoefijzers.  Maar de keiharde waarheid is, hun paarden – de paarden die zij tot hun klanten kunnen rekenen – kunnen niet zonder ijzers, andere paarden wel

voor elke ziekte een ijzer….

in de traditionele wereld  is er weinig merkbaar van verandering. Een paar denken dat ze wel veranderen, je hoort ze dan praten over nieuwe soorten ijzers en sommigen hebben het zelfs over “natural trimmed shoeing” Maar als je het gaat hebben over hoe hoeven van paarden functioneren en hoe de hoeven natuurlijk getrimd kunnen worden, zijn ze tegen en verwerpen deze theorieën. In hun hoofden blijft het oude beeld hangen en men  is  overtuigd dat de oude vertrouwde manier het beste voor het paard

Wat  moet het  resultaat zijn van een goede  bekapping?

De  hoef moet:

• mee kunnen geven en bewegen  in alle richtingen afhankelijk van de ondergrond
• de bloed – en lymfestroom bevorderen door middel van het optimaal functioneren van het hoefmechanisme en daarmee de doorbloeding.
• de gevoelige binnenste delen waaruit de hoef is opgebouwd beschermen tegen krachten van binnen en buiten
• vernieuwen in een proces dat oude deeltjes elimineert en nieuw materiaal doet groeien
• gevoelig blijven voor de omgeving en de juiste informatie door blijven geven aan het zenuwstelsel

Deze maatstaven worden gehaald bij de onbeslagen vrije hoef: het wonder van techniek dat deze taak aan kan door een evolutie van 60 miljoen jaar. Het ontleent zijn kracht aan drie hele sterke vormen…

1. een kegelvormige binnen -, buitenwand en  hoefbeen
2. een koepelvormig hoefbeen
3. een driehoekige straal terwijl de hiel met steunsel ook een driehoek vormt.

Dit  helpt het paard alleen wanneer de hoef zijn eigen vorm kan aannemen door beweging en natuurlijke slijtage of wanneer de hoef goed bijgehouden wordt bij te weinig slijtage ten gevolge van het leven op een te zachte ondergrond.

Slecht onderhoud en het aanbrengen van ijzers belemmert al deze functies in meer of mindere mate, beschadigt elke hoef en is slecht voor het paard.

De van nature flexibele hoef in zijn functie beperken door het aanbrengen van een star niet flexibel ijzer is een vrijbrief voor het achteruitgaan van de hoef kwaliteit. Het veroorzaakt vervormen van de hoef en ander weefsel in de buurt, verstoort lichaamsprocessen, en lijdt tot schadelijke overgroei van de hoefwand. Wanneer het oude ijzer er na verloop van tijd wordt verwijderd,  wordt de te lange hoefwand zover ingekort dat er een nieuw ijzer onder geslagen kan worden (in plaats van te kijken naar de natuurlijke vorm van de hoef) zo stapel je fout op fout. Deze manier van bekappen houdt dus geen rekening met de optimale werking van het hoefmechanisme.

Ondanks het feit dat ijzer, duizend jaar geleden, gekozen werd als het beste materiaal om slijtage aan hoeven te voorkomen, is het ons nu wel duidelijk dat het beslaan met ijzers  schade veroorzaakt aan de hoeven doordat ijzer totaal niet meegeeft.  Op korte termijn veroorzaakt het schade aan het groeiproces van het hoefhoorn en het proces van afslijten en weer aangroeien wordt verstoord.

In een overzicht van mijn medische rapporten over de laatste tien jaar in mijn paardenkliniek komt naar voren dat 85% van de hoef en beenproblemen voorkwamen bij beslagen paarden, inbegrepen rampzalige botbreuken. Terwijl maar 48% van alle paarden in mijn praktijk beslagen is. De hoefcapsule bestaat uit hoog ontwikkelde en gespecialiseerde huid. IJzer komt als materiaal niet in aanmerking om huid te beschermen.

Beslagen paarden hebben in het gebied waar ik mijn praktijk heb, de naam beter verzorgd te worden en hebben in de paardenwereld hier een hogere status, qua behuizing en onderhoud ten opzichte van onbeslagen paarden. Maar er komen 85% meer beenproblemen voor bij beslagen paarden!

Beslagen hoeven vangen de krachten van torsie en schokdemping niet adequaat op. Deze krachten beschadigen de hoefstructuur en zijn de oorzaak van problemen met hoger gelegen gewrichten en botten. Het voorspelbare resultaat is vernietigend voor pezen spieren gewrichten en botten van het paard.

Mismaakte hoeven komen zo veel voor in onze dagelijkse praktijk dat de paardenarts ze als normaal is gaan beschouwen. Maar hoge cilindervormige hoeven, met hoge ondergeschoven hielen, lange tenen, platte ovale zolen, en relatief horizontale haarlijnen duiden gewoon op ernstige vervormingen.

Normale hoeven hebben een conische hoefwand, met lage, niet te ver naar voren staande hielen, korte tenen, een holle ronde zool en een haarlijn van ongeveer dertig graden met de horizontaal. Veel paardenartsen wijten slechte hoeven nog steeds  aan erfelijke oorzaken  en beweren dat beslaan noodzakelijk is om verdere achteruitgang en afbrokkelen te voorkomen. Maar de werkelijke oorzaak is  te weinig beweging. 23 uur per dag in de box staan is superslecht voor hoef en paard. Veulens worden op te zachte bodem gezet, in plaats van (  buiten op een gevarieerde ondergrond te lopen. De voeten van veulens moeten vanaf de eerste dagen van hun leven blootgesteld worden aan de natuurlijke slijtage die een harde bodem veroorzaakt (24)  Alhoewel we weten dat het beendergestel  en toebehoren, groeit tot het vierde en vaak vijfde levensjaar, worden veel paarden op hun eerste of tweede jaar al beslagen. Veel volwassen paarden worden veroordeeld tot een leven van stilstaan in een box, worden met te grote tijdsintervallen bekapt en /of beslagen. Alle genoemde manieren van onderhoud zoals hierboven genoemd lijden tot vervormingen onder andere verkleining van de hoeven.

Bij paarden is dit zelden een erfelijke kwestie. Paarden ontwikkelen weg kwijnende voeten en een slechte kwaliteit van de hoeven door verkeerd bekappen, in de box staan en beslaan.

Door observatie ben ik er achter gekomen dat zelfs veulens van ouders met te kleine hoeven van slechte kwaliteit, hoeven krijgen van de juiste maat en zéér goede kwaliteit, door de hoeven van jongs af aan geregeld te onderhouden, te zorgen voor veel beweging en niet te beslaan.

IJzers werken verzwakking van de hoef in de hand. De verzwakking van de hoef begint bij de voorbereiding van de hoef voor beslaan, dan wordt de natuurlijke sterke vorm al aangetast. Een normale hoef is niet vlak in elk aanzicht, de hoef heeft van nature iets holle kwartieren, terug getrokken steunsels en zool. Maar deze belangrijke vormen worden veronachtzaamd opdat het vlakke ijzer goed zal passen. Een paard moet anders bekapt worden voor het lopen zonder ijzers.  Doe je dat niet dan loopt hij niet lekker, dan functioneren de hoeven niet goed. Deze slechte manier van bekappen geeft de eigenaar de indruk dat het paard niet geschikt is om zonder ijzers te lopen.

De abnormale hoge druk op de steunsels en de zool doet de hoef en andere delen van het bewegingsapparaat geen goed. Wanneer het ijzer er eenmaal onder geslagen is,  doet het verder kwaad doordat de hoefwand, ( want daar zit het ijzer aan vast)  alle druk opneemt. De hoefwand is primair ontwikkeld als een beschermende laag in plaats van een puur dragende functie te hebben. De schokken en constante druk op de hoefwand veroorzaken de veel geziene ribbels door het kromtrekken van de hoornzuiltjes en verstoren het normale patroon, het buitenste deel  buitenwand van de hoefwand  dat evenwijdig meegroeit met de binnenwand.7,25.

De ingedreven metalen nagels die door de witte lijn geramd worden, leiden tot grote drukgolven in dit gevoelige gebied. Dit hoefijzer met zijn stalen nagels vernielt eigenlijk de hoefwand en witte lijn op een niet mis te verstane wijze. Deze aanslag lijdt tot separatie van hoefwand en hoefbeen, door de invasie van schimmels en een bacterie die leeft van rottend vlees en de hoef blootstelt aan hoge temperaturen. Daar komt nog bij dat de ijzers de pompwerking van het hoefmechanisme nadelig beïnvloeden, en hierdoor de schokdempende werking verminderen.1,3

Het is gemakkelijk voor te stellen hoe dit plaatselijke bloedgebrek leidt tot verminderde hoorngroei en een slechte stofwisseling. Een verstoorde bloedtoevoer, met als resultaat een abnormale groei van inferieur weefsel. Wij zien in de dagelijkse praktijk van onze kliniek dat dit lijdt tot vervorming van de hoeven en beenproblemen. De ijzers maken een paard ongevoelig voor aandoeningen zodat het moeilijk is ze in een vroeg stadium te ontdekken.  ( symptoom bestrijding!)

De definitie van een gezond paard behoort te zijn: een paard vrij van pijn die enthousiast en met impuls kan stappen, draven en galopperen, op van ijzers bevrijde voeten.

De woorden therapeutisch en corrigerend beslag zijn in mijn ogen oxymorons (dwaasheden). Vier jaar geleden kreeg ik een ruin onder ogen die geholpen moest worden omdat de hoefbenen van de beide voorbenen door de zool gezakt waren. We hebben de ruin, in dit laatste stadium van hoefbevangenheid, geholpen met een natuurlijk bekap programma. Zeven maanden later werd hij weer gereden en er is geen zogenaamd corrigerend beslag aan te pas gekomen om het paard door deze beproeving heen te krijgen.

Ik was gewend om een genezingstijd van anderhalf tot twee jaar te voorspellen als het protocol van de “Equine Digital Support System” (EDSS) gebruikt werd, omdat dit in ongeveer vijftig identieke gevallen uitgevoerd door ervaren hoefsmeden gebruikelijk was. Het leek er op dat deze paarden complete nieuwe hoeven aanmaakten maar na verwijdering van het ondergeslagen EDSS systeem konden ze niet normaal lopen.

Toen ik de techniek van  het  blootsvoets bekappen bestudeerde zag ik wat de oorzaak was van dit probleem. Ik realiseerde me dat gezonde paarden worden gedragen door de hoefschoen   in plaats van alleen door de zool en werd het me duidelijk dat EDSS en andere beslagmethoden hoorngroei bevorderden die in hoge mate de zool ontwikkeld en voorbij gaat aan de grote noodzaak van de heropbouw van een gezonde witte lijn .Ik kwam er al snel achter dat de natuurlijke bekaptechniek, de  hoefschoenen en respect voor de natuurlijke functie van de hoeven bevorderen dat deze paarden weer zo gauw mogelijk een blijvende gezonde witte lijn opbouwen. Het zogenaamde “therapeutische” beslag houdt de goede volgorde van de genezing eerder tegen dan mee. De natuurlijke genezing minimaliseert overbodige aangroei van weefsel en chemische processen die het paardenlichaam krijgt te verduren. Op deze manier kregen de paarden sneller hun normale voetvorm terug dan bij zogenaamd therapeutisch beslag en genazen echt eerder.

Gebruikers van EDSS en andere zogenaamde therapeutische beslagen verklaren vaak dat de hielen van kreupele en hoefbevangen paarden omhoog gebracht moeten worden boven hun normale hoogte.30,31 Ik hoop dat deze betreurenswaardige praktijken snel ophouden, omdat de witte lijn hierdoor nog meer belast wordt en verder afsterft als de hielen kunstmatig boven hun natuurlijke stand worden verhoogd. Het idee dat de diepe buigpees moet worden ontlast om verdere separatie van het hoefbeen en de hoornwand te voorkomen is fout. Wiskundige vergelijkingen en nagebouwde modellen geven aan dat het gewicht van het paard op het hoefbeen en niet de spanning van diepe buigpees het hoefbeen doen kantelen.7 Het overgrote deel van hoefbevangen paarden hebben misvormde hielen die te lang zijn. Om ze nog hoger te zetten is tegenstrijdig en doet meer kwaad dan goed. Het werkt de natuurlijke genezing tegen om weer een goede hoefvorm aan te maken, je moet de biomechanica in het paard stimuleren in plaats van het tegen te werken. Het veroorzaakt een verminderde circulatie, het maakt ongevoelig, het bevordert ernstige hoefcontractie, achteruitgang van het hoefbeen en verergert de separatie. Het geheel of gedeeltelijk doorsnijden van de diepe buigpees door chirurgisch ingrijpen is als zout in de wonde strooien omdat het een heel belangrijke anatomische functie in de achterhand van het paard op zijn zachtst gezegd onnodig ontregeld. Hoefbevangen paarden kunnen goed behandeld worden door een verantwoorde bekapping, voorzichtig gebruik van hoefschoenen en uitnodigen te lopen op een vlakke niet te harde ondergrond. Wat de uitvinders van de EDSS ijzerwinkel beweren klopt lang niet met wat ik er van tegenkom in mijn praktijk.

Andere voorbeelden zoals, paarden met typische straalbeen problemen beschreven op bladzijde twee, voor jonge paarden met het klassieke verschijnsel hoefkatrol.6  Wanneer dit verantwoord aangepakt wordt met natuurlijk bekappen, wordt vaak absolute genezing bereikt, en dit tegen het licht van de bewering dat dit ongeneeslijk is. Hoefkatrol problemen komen niet voor bij paarden die altijd optimaal natuurlijk bekapt zijn vanaf de geboorte en altijd genoeg beweging gehad hebben. In plaats van deze fantastische resultaten te evalueren en te bestuderen, gebruiken de meeste paardenmensen toch liever medicijnen, speciaal beslag en chirurgisch ingrijpen, door bijvoorbeeld een zenuw te elimineren.

Al deze paarden hebben uiteindelijk zichtbaar misvormde hoeven, de medicijnen en voorgeschreven ijzers doen er niets aan dat de paarden weer gezonde goed gevormde hoeven krijgen. En deze  situatie blijft bestaan, grote inspanningen en enorme bedragen aan geld worden besteed aan misleidende therapeutische en corrigerende behandelingen die allemaal de normale genezing van de hoef in de weg staan en de conditie van het paard verslechteren.

Er komt steeds meer bewijs dat de natuurlijke bekaptechniek een revaliderende werking heeft en de blootsvoets lopende paarden die mee doen aan een “endurance” demonstreren overduidelijk en overtuigend dat deze techniek het beste is voor het paard. En toch zijn er dierenartsen die rijden en hoefsmid zijn die beweren dat het onmogelijk is om blootsvoets te rijden. Er rest mij alleen maar te zeggen dat mijn eigen paarden en duizenden anderen probleemloos op deze manier gereden worden voor honderden kilometers per week op rotsige ondergrond zonder ijzers. Laat het duidelijk zijn, de hoeven van gedomesticeerde paarden kunnen onder de handen van een goede blootsvoetse/anatomische bekapper zelfs beter van kwaliteit worden dan die van verwilderde paarden.

Vier korte jaren terug, had ik niet de kennis van de goede hoefvorm en functie. Met als resultaat dat ik niet in staat was menig paard met slechte hoeven te helpen. Het zat hem in het beslaan met ijzers en de daaraan vastzittende langzame ruïnering van de hoefvorm wat de paarden aan hun eind bracht. Ik begon me te realiseren dat ik niet zonder mijn geweten geweld aan te doen door kon gaan met ijzeren hulpstukken te gebruiken voor kwalen die in de eerste plaats ontstaan waren door het gebruik van ijzers. Dat was het keerpunt, De kennis van de natuurlijke functie en hoefvorm geeft je een krachtig medicijn in handen. Als je deze kennis uitbuit en voorkomt dat hoefmisvorming begint hoeft het paard ook niet te rehabiliteren dit is de sleutel tot gezonde hoeven. Pete Ramey is ook een voormalige hoefsmid die het licht heeft gezien en geen ijzers meer gebruikt. Hij schrijft: “Ons doel dat we nog steeds nastreven is dat het paard zichzelf overtreft na van de ijzers afgeholpen te zijn, en de hoeven die hierna ontstaan maken dat waar en verbazen me nog iedere dag.”

Andere veel geopperde maar niet juiste argumenten beweren dat ijzers nodig zijn voor het toegevoegde gewicht van ruiter en harnachement, de hardere ondergrond (asfalt…toevoeging vertaler), en de veeleisende sporten waaraan het paard tegenwoordig moet deelnemen. Al deze argumenten kunnen worden weerlegd, op de volgende gronden, fysiologische (lichaamsfuncties), evolutieleer (langzame progressieve ontwikkeling) en historische. Bijvoorbeeld, de hoeven van drachtige merries passen zich in het wild aan om het grotere gewicht van de baarmoeder met vrucht te dragen. Paarden die geconfronteerd worden met gevarieerd terrein, inclusief de woestijn, waar harde grond de norm is. De “extreme sport” van de cavalerie in de oorlog 2500 DC zonder ijzers. De laatste 200 jaar van deze periode met het extreme gewicht van harnas en wapens.

We moeten ons realiseren dat, bij het beslaan met ijzers de zool van de hoef geen dragende functie meer heeft waardoor het neerkomende hoefbeen op de zool drukt zonder dat de zool steun van de grond ondervindt. We beoordelen een zoolkneuzing bij beslagen paarden dan ook vaak verkeerd, als ontstaan door een scherpe steen. Deze vorm van beschadiging van de zool ontstaat echter vaak door een schok en wordt gevolgd door afsterven van weefsel in de zoollederhuid, de klappen van het neerkomende hoefbeen op de niet meegevende zool zijn vaak de oorzaak van de beschadiging. Beschadiging van de maansikkelpunten aan het eind van het hoefbeen ontstaan volgens de ziekteleer door te hoge hielen. Een ander voorbeeld waarbij ik bijna over een epidemie kan spreken is de hoe langer hoe meer voorkomende “overhoef” bij beslagen paarden in mijn praktijk. Met of zonder extra gewicht, beslagen hoeven missen de flexibiliteit en torsie, en beletten de dichtbij gelegen gewrichten en andere verbindingen in het hele paardenlijf natuurlijk te bewegen.

Daar komt nog bij dat de “impact” bij het landen van het ijzer onder aan de voet 7,11,24 en het gewicht van het paard daarboven een vrijbrief zijn voor problemen.

Het bevorderen van de beweging is een belangrijke factor in de blote voeten strategie. 2,4,7,12,13,24 De ideale situatie is de paarden buiten te houden 24/7 in een kudde op terrein dat – althans voor een deel – overeenkomt met de omgeving waarin ze moeten werken. Maar waar deze bewegingsvrijheid niet mogelijk is, bijvoorbeeld in een stedelijke omgeving, zijn onbeslagen paarden nog steeds beter af dan beslagen paarden. Alle paarden moeten op een droge harde ondergrond staan zowel in de stal als in de wei. Dagelijks rijden of grondwerk doen is essentieel voor in de box staande paarden. Paarden die in de box staan hebben frequent hoefonderhoud nodig om het ontstaan van onbalans, scheuren, infecties en te lange hoefwand te voorkomen. Binnen staande paarden vereisen geen hoefijzers, scherper toezicht is vereist op de conditie van de hoeven en misschien het gebruik van hoefschoenen als ze op ruw hard terrein moeten werken. (door het vele staan werkt het hoefmechanisme onvoldoende, bloed en lymfe stromen niet of nauwelijks, er is geen afvoer van schadelijke stoffen en geen toevoer van noodzakelijke vitaminen en mineralen naar de hoeven, daarom zijn de hoeven van mindere kwaliteit en hebben meer zorg nodig. Het onderslaan van ijzers verergert de zaak alleen maar en resulteert in een nog geringere werking van het hoefmechanisme…opmerking vertaler) Indien de onbeslagen hoeven van in de box staande paarden goed onderhouden worden, zoals hierboven beschreven kunnen de hoeven gezond blijven. Om dit te bereiken heb je alleen maar een ander “management” nodig.

Mijn eigen en andere blootsvoets lopende paarden hebben hoeven die minder slijten dan die van beslagen paarden in een gegeven periode. In het begin lijkt dat onmogelijk maar wacht even voor dat je oordeelt en bekijk eerst eens de in het oog springende verschillen die de barrevoets lopende paarden in het voordeel brengen: tijd, slijtage, groei, callus (zoiets als eelt bij ons…opmerking vertaler) en een bestaan met veel beweging. Hun “onbeschermde” hoeven groeien ’s nachts als response op de slijtage de ze ondervinden door de dagelijkse rit terwijl de beslagen paarden met hun gedwongen vlakke en starre hoeven deze voordelen moeten missen. Andere interessante vergelijkingen kunnen gedaan worden op basis van snelheid, lichtvoetigheid en de mate van gezondheid.

Opname van informatie uit de omgeving, waar je voeten neer te zetten is significant verzwakt bij beslagen paarden. 7 Door gebrek aan het terug ontvangen van zintuigelijke waarneming besteden ze minder aandacht aan waar ze hun voeten neerzetten en krijgen hierdoor meer beenproblemen, omdat ze vaker uitglijden en struikelen op rotsig terrein. Normaal hebben ze een super gevoelig waarnemingssysteem, barrevoets lopende paarden zijn waakzamer, kijken waar ze lopen, ontwijken stenen en struikelen zelden. De meeverende hoefwand, zool en straal slippen en glijden niet. Het resultaat is een normale minimale slijtage en een plezierig en veilige rit voor paard en ruiter/amazone. Met beslagen paarden op een rotsige bodem rijden is ronduit gevaarlijk, kenners weten dat. Zij die gewend zijn om in zulk gebied te rijden beseffen dat en peinzen er niet over dat met beslagen paarden te proberen.

Ik heb een daling van hartruis geconstateerd en een lagere hartslag bij mijn eigen onbeslagen paarden net als bij veel andere barrevoets lopende “endurance” paarden. De conditie van hun hart en bloedvaten beoordeeld tijdens metingen van de hersteltijd, is veel beter vergeleken bij die van beslagen paarden.

Een van de meest overtuigende voorbeelden van de onderliggende gebreken van alle beslagen paarden is de onmiddelijke kreupelheid die volgt op het verliezen van een ijzer.Dit wordt een serieus probleem mijlen van huis en geen nagels bij de hand om het ijzer weer te bevestigen. Indien beslagen paarden geen problemen krijgen door het dragen van ijzers, zoals veel kenners beweren, waarom zijn ze dan kreupel binnen een paar minuten wanneer ze er een tijdje zonder moeten? Ik herhaal de eerder gestelde definitie van een gezond paard, ‘onbeslagen paarden krijgen na een jaar van goed hoefmanagement keiharde gezonde hoeven en hebben lak aan iedere bodemgesteldheid.’

Gezonde blootsvoets lopende paarden, die zich bewegen op een geschikt en voor de hoeven veeleisend terrein, zullen meestal hun eigen hoeven trimmen. Dat is de beste manier van hoefonderhoud. Maar veel paarden zullen toch nog hoefonderhoud nodig hebben ondanks het feit dat ze op een harde oneffen grond moeten werken. Ondanks het feit dat ik weinig heb verteld hoe het onderhoud uitgevoerd moet worden, laat het bovenstaande er weinig twijfel over bestaan, boots de natuurlijke slijtage na. Indien er situaties ontstaan waarin de slijtage de hoorngroei overtreft kun je even hoefschoenen gebruiken om thuis te komen.

Hoefschoenen zijn uitermate geschikt voor hoefbescherming, gemaakt van slijtvast en toch soepel en meegevend materiaal om de hoefcapsule te vrijwaren van beschadiging. 28,29 Ze helpen in de overgangsperiode van hoefonderhoud, waarin de rehabilitatie van de hoeven, verzwakt door het dragen van ijzers zo pijnlijk aanwezig is. De vele nieuwe ontwerpen van hoefschoenen die op de markt verschijnen is verdrievoudigt en de vraag naar nieuwe gebruiksvriendelijke ontwerpen groeit naar een punt waar vraag en aanbod op elkaar afgestemd raken.

Niet tegenstaande deze ontwikkeling vinden ruiters dat een goed management van hoefonderhoud  zo goed werkt dat hoefschoenen amper nodig zijn. ‘Tegenwoordig’ , zegt Pete Ramey, ‘ heb ik de ijzers ingeruild voor de huidige hoefschoenen, en ik heb de grote betekenis ontdekt van het geduld opbrengen om, “ het langzame genezingsproces die de hoeven doormaken van beslaan naar blootsvoets bekappen”, uit te rekken tot het hele paardenleven.’ 28

Het is toch een rare situatie, vroeger dachten we dat ijzers zowat de oplossing waren voor al onze problemen en nu zien we in dat beslaan slecht is voor de hoeven. De ijzers bieden geen goede steun, met dien verstande het gewicht van het paard hangt aan de hoefwand, de straal en zool doen niets en de weerstand ten opzichte van verschillende bodems is ronduit slecht. Dit zijn nog maar een paar voorbeelden van de schade die ijzers veroorzaken.11 Er zijn gewoon geen goede excuses om starre onbuigzame ijzers met spijkers onder de hoeven te slaan, laat staan ze aan te bevelen, of deze praktijken aan te zien zonder je mond open te trekken. Als dierenartsen zouden we reclame moeten maken voor dingen die gezond zijn voor de paarden, onze klanten.

Het blootsvoets bekappen werkt buitengewoon goed samen met de natuurlijke omgang met paarden, de filosofie van tegenwoordig, het draait allemaal om het welbevinden van het paard. We zijn er achter gekomen dat een paard iets vragen beter werkt dan een paard vertellen wat hij moet doen. Bij het blootsvoets bekappen werkt dat ook zo. Paarden hebben nu eenmaal meer zin in met ons samen te werken vanuit een gezond lichaam met  de nodige geestdrift. De geestdrift van een paard heeft op ons een positief effect. De specialiste in hoefverzorging, Martha Olivo zegt, ‘paarden en ik oefenen een aantrekkingskracht op elkaar uit, zo is het altijd geweest. Ik heb het meest van hun geleerd en op verschillende belangrijke niveaus complementeren we elkaar.’

Het is een grove misvatting voor ‘gesettelde’ veeartsen om voor hun gemoedsrust maar aan te nemen dat de blootsvoetse bekapmethode niet toepasbaar is in alle situaties en dat het een voorbijgaande rage is. Het gaat voorbij aan het feit dat er een basis van kennis aan ten grondslag ligt die uit gaat van de genetische talenten van het paard. Als we hun fysiologische erfenis koesteren zijn paarden in staat om langer een productief en werkzaam leven te leiden. Paarden barrevoets houden is een buitengewoon goed voorbeeld van een win-win situatie, het zorgt voor een grotere vitaliteit en meer prestaties. Ik kan nog veel meer voorbeelden noemen, maar je kan beter aan je eigen onderzoek beginnen en je eigen ervaring opbouwen om tot dezelfde inzichten te komen.

Het blootsvoets gaan promoten betekent voor ons dat we voldoen aan de eed die we gezworen hebben toen we onze studie afronden. Het blootsvoets bekappen wordt gesteund door veel kennis. Hoefsmeden en dierenartsen zijn de aangewezen personen om deze kennis te steunen en door te geven omdat ze een brede kennis hebben, de liefde voor paarden en het juiste gereedschap. Het eerste uitgangspunt is het verbeteren van de leefomstandigheden van het paard door het hele management van het blootvoets bekappen aan de man te brengen. Gelukkig geeft deze werkwijze je een goed gevoel, in tegenstelling tot het ouderwetse beslaan en je eigen lichaam reageert ook positief want natuurlijk bekappen is veel minder zwaar en veiliger.

Als je anatomisch bekappen positief overbrengt op je klanten krijg je eerder meer werk dan minder want de meeste mensen willen het toch niet zelf doen. De oude hoefsmid KC La Pierre vertelt aan iedereen die het wil horen , dat beslaan is niet, zoals vaak beweerd wordt een noodzakelijk kwaad. Dit kwaad ontstaat, zegt hij, door gebrek aan kennis van de hoef. Dat leidt tot het idee dat ijzers noodzakelijk zijn. Julian Huxley drukte hetzelfde uit in vijf woorden, “false thinking brings wrong conduct.” Verkeerde gedachten leiden tot verkeerde daden.

De bestaande verschillen van mening over het onderhoud van de hoeven zullen in de toekomst verdwijnen. Takken van sport die geheel afhangen van speciaal beslag zullen verdwijnen. De zogenaamde “sliding plates” die abnormaal lange “”sliding stops” moeten ondersteunen, de speciale ijzers die galopwissels ondersteunen en de speciale ijzers voor meer grip bij harddravers, etc. etc. zullen op den duur verdwijnen omdat ze de oorzaak zijn van zéér veel beenproblemen. Uiteindelijk zullen ze allemaal vervangen worden door blootvoets management.

Wij zijn beroeps, en beloven onze kennis en ervaring in dienst te stellen van onze klanten die op ons rekenen, zonder de remmende factoren van ego en traditie. De wetenschap is een zelfregulerend systeem en ondanks het feit dat veranderingen soms lang op zich laten wachten, komen ze. Als voorbeelden noem ik: we aderlaten niet meer om een ziekte te bestrijden, de musket met zijn slagpen en het gebruik van milieu onvriendelijke bijtende stoffen zijn aan het verdwijnen, het chirurgisch behandelen van de gewrichtsbanden rond de patella zijn grotendeels achterhaald, en we weten dat rijden zonder bit zeer goed gaat, als het metalen bit, met zijn vaak legio gedrags- en medische problemen, niet meer gaat.9,14  De klanten zullen bij ons komen en beginnen te vragen over natuurlijk bekappen en ontdekken dat hun paarden beter gaan presteren en minder beenproblemen hebben nu ze blootvoets lopen. Dierenartsen zullen zich bewust gaan worden dat er een groeiende onvrede is bij de paardeneigenaren over de traditionele beslagmethodes die tegenwoordig worden gehanteerd door de hoefsmeden. De beter geïnformeerde en zichzelf respecterende paardenhouder houdt er niet van dat zijn dierenarts hem van de domme houdt en het niet de moeite waard vindt hem te informeren over veranderingen in goede zin zoals de blootvoetse bekapmethode in de plaats van de traditionele. Hij ziet dit als een veronachtzaming van een goede klant.

We willen met zijn allen niks minder dan een totale gezondheid van onze equine patiënten. Wij zouden er goed aan doen de bewijzen serieus te nemen dat paarden niet op ijzers horen. Wij moeten het voortouw nemen in de promotie van gezonde hoeven. Onszelf en onze studenten opvoeden, is een waardevol prijzenswaardig project en het ligt op het pad van onze verantwoordelijkheid. Zij die weigeren deze verantwoordelijkheid te dragen voelen zich straks als, niet terzake deskundig, tussen paardeneigenaren die meer van hoeven en hun werking begrijpen dan zij doen.

Conclusie

De beslagen en misvormde voet is een pathetisch gezicht, en slecht voor het paard. De bevrijde en gezonde voet is een lust voor het oog, en een weldaad voor het paard.

REFERENCES

1. Pollitt, C: “Clinical Anatomy and Physiology of the Normal Equine Foot.” Equine Veterinary Education. 1992; 4: 219-224.
2. Jackson J: The natural horse. Star Ridge Publishing, Harrison AR 1997
3. Bowker,R: “A New Theory About Equine Foot Physiology” March 6, 1998.
4. Strasser H and Kells S: A lifetime of soundness. Sabine Kells, PO Box 44, Qualicum Beach, BC Canada V9K 1S7. 1998
5. Strasser H: Shoeing: A necessary evil? Ed: Kells S. Sabine Kells, PO Box 44, Qualicum Beach, BC Canada V9K 1S7. 1999
6. Bowker, R: “New Theory May Help Avoid Navicular” March, 1999. Available at http://cvm.msu.edu/news/press/navicular.htm
7. Strasser H and Kells S: The hoofcare specialist’s handbook: Hoof orthopedics and holistic lameness rehabilitation. Sabine Kells, PO Box 44, Qualicum Beach, BC Canada V9K 1S7. 2001
8. Cook WR: “Educated owners and barefoot horses: An open letter to veterinarians.” Journal of Equine Veterinary Science 2001; 21: 471-473.
9. Cook W.R.: “On talking horses: barefoot and bit-free.” Natural Horse Magazine 3, 19, 2001
10. Strasser H: Video: Optimum Hoof Form – The Basic Trim. 2002. Available at www.strasserhoofcare.com
11. Strasser H and Kells S: “Listing of the harmful effects of shoeing.” 2002. Available at www.thehorseshoof.com/listing.html.
12. Jackson J: Horse owners guide to natural hoof care. Star Ridge Publishing. Harrison AR 2002
13. Jackson J: “Founder: Prevention & cure the natural way.” Star Ridge Publishing. Harrison AR 2002.
14. Cook W.R: “On ‘mouth irons’, ‘hoof cramps’, and the dawn of the metal-free horse.” Natural Horse Magazine, Vol 4, Issue 4, 2002
15. Cook W.R: “Leave nothing but footprints . and fertilizer.” Trail Blazer Magazine, May 2002, P 13
16. Welz Y: “Hoofcare for the Millennium.” 2002. Available at www.thehorseshoof.com/tufts.html
17. Cook W.R: “Professional dismissiveness of equine barefootedness.” Journal of Equine Veterinary Science, December 2003, p564-566, 2003
18. Simons L: “Rethinking traditional hoofcare: the Strasser theory flies in the face of mainstream farrier logic.” 2003. Available at: www.hoofcare.com/contents74.html
19. Welz Y: “The changing face of hoofcare in the United States.” 2003. Available at www.thehorseshoof.com/hoofcareus.html
20. Strasser H: Who’s afraid of founder?: Laminitis demystified Edited and translated by the publisher, Sabine Kells, Qualicum Beach, BC Canada, 2003.
21. Welz Y: Barefoot Stories: Featuring the Strasser Method of hoof care. Sabine Kells, Qualicum Beach, BC Canada. 2003
22. Speckmaier P. & Kells S.: The Centaur Reborn: Holistic horsemanship and the foundation for optimal performance. Sabine Kells, Qualicum Beach, BC Canada, 2003.
23. Cook W.R; “Get a grip.” Published online at www.bitlessbridle.com and a shortened version “Remove the shoes” published in the Thoroughbred Times, ine September 6, 2003, p 18 Vol. 19, Number 36.
24. Bowker,R: “The Growth and Adaptive CapabilitIes of the Hoof Wall and Sole: Functional Changes in Response to Stress.” American Association of Equine Practitioners, Lexington, KY. Available at www.ivis.org/proceedings/aaep/2003/toc.asp, Internet Publisher: International Veterinary Information Service, Ithaca NY, 2003.
25. La Pierre K.C: The chosen road: Achieving high performance through applied equine podiatry. Naked Greyhound Press Dover DE, 2004
26. Jochle W: “Use defines shoeing.” Journal of Equine Veterinary Science, 24, 122-123, 2004
27. Cook W.R; “Horseshoes totally indefensible.” Journal of Equine Veterinary Science. 24, 266, 2004
28. Ramey P: “Making natural hoof care work for you.” Star Ridge Publishing, Harrison AR, 2004
29. Jackson J: “Guide to booting horses for hoof care professionals.” Star Ridge Publishing, Harrison AR 2004
30. Ovnicek G.: “New Hope for Soundness.” Wild Horse Publishing, Florence, CO, 2004 Available at http://www.whpublishing.com/store/products.html
31. Redden R.:Instructions for Redden Modified Ultimates, State of the Art Treatment for Laminitis” Available at http://www.nanric.com/ULTIMATE.htm 2004

[The above list of references, in year order of publication, includes a dozen books and provides comprehensive descriptions of the rationale and practice of barefoot hoof care. The Internet also contains an enormous amount of supplementary information, case histories and user comment. A Google search on ‘barefoot hoof care’ reveals nearly 2000 entries and provides a sense of the intense interest expressed by horse owners in this new approach, and the worldwide momentum that this movement has achieved in the last eight years.]