Door Piet Loof.
Wat ik hieronder ga schrijven zal niet áltijd opgaan. Beslagen hoeven variëren altijd.
Wat ik beschrijf is echter wel een enorm vaak voorkomend verschijnsel.
TE vaak om het allemaal aan onkundige smeden te wijten. Ook bij ijzerloos bekappen komt het voor. Het komt in verreweg de meeste gevallen gewoon door de wijze van bekappen, omdat een paard in de loop der tijd last krijgt van samengeknepen, ondergeschoven hielen en door het mee laten dragen van de steunsels die in de voet gaan prikken, last van hoefkatrol ontsteking met een al of niet aangetast katrol (straal) beentje.
Hierboven zie je een normale voet van een paard van drie jaar. Als je hem goed bekapt is er geen reden waarom de vorm zou veranderen in de loop van het leven van het paard.
Op deze leeftijd, nog lang voordat de interne hoef is uit ontwikkeld, wordt zo’n hoef echter nog veel te vaak in een keurslijf, een korset, een hoefijzer, geklemd.
De hoef wordt opgenomen en op op het moment dat hij dus het smalste is worden er nagels door de gaten van het ijzer in de witte lijn geslagen. Dat kan, omdat de witte lijn ter hoogte van de dikte van de zool ongevoelig is. Boven de zool verandert de witte lijn pas in de vol zenuwen en bloedvaten zittende lamellenlaag.
Boem..daar wordt de voet neergezet en onmiddellijk is hij breder, dan toen hij in de lucht gehouden werd om te kunnen beslaan. Logisch want hij zet uit onder het gewicht van het paard wat er boven zit. Het grote knellen is begonnen!
Langzaam maar zeker verandert de hoef nu van een natuurlijke naar een gedwongen vorm.
Wat zie je als je naar bovenstaande tekeningetjes kijkt?
Je ziet een hoef die meer en meer wanhopig probeert zijn balans, zijn evenwicht, te blijven vinden op een stuk staal wat onder zijn zool is getimmerd.
Hoe kan dat nou gebeuren?
Nou, simpel! Omdat het paard zijn volledige voet niet meer kan gebruiken en die voet niet goed meer functioneert!
- Langzaam maar zeker verzwakt de hele hoef, door het gebrek aan schokabsorptie, door de vermindering van de doorbloeding (de voet werkt als een pomp, -is daarmee een reserve hart die de taak van het echte hart gemakkelijker maakt- die alleen maar optimaal kan werken als hij kan uitzetten bij elke stap-)
- Door het uitschakelen van een compleet orgaan, door het niet meer laten mee functioneren van de straal inclusief het daarboven liggende straalkussen, want de straal draagt immers niet mee bij een beslagen hoef.
Door de vermindering van de doorbloeding zal er minder zuurstof en andere voedingsstoffen in de hoef rondgepompt worden, waardoor oa. de zenuwen niet meer of veel minder functioneren en de botten verzwakken met de volgende logische gevolgen: gaten-cystes- in het katrolbeen (!) aantasting en vervorming van het hoefbeen, woekeringen van artrose en kraakbeenverkalking.
Want, hadden we net gezien dat de hoef altijd op het moment dat hij het smalst is beslagen wordt, dan hebben we het nog niet gehad over hoe het is als het een maand, of twee, of drie geléden is dat het ijzer geplaatst werd!
Een hoef is conisch, van boven hoort hij smaller te zijn dan van onder… Ga eens van de voorzichtige stelling uit dat een hoefwand 6 tot 8 mm groeit per maand, waar moet die groei naar toe als de onderkant onveranderlijk vast wordt gehouden?
Hij wil graag breder worden want er komt van onder lengte bij, maar kan dit niet. Dus zal de hoefwand steeds strakker rond de interne voet gaan zitten, zullen de hoefballen ruimte maken door meer en meer naar achter te verhuizen terwijl de teen steeds langer wordt en daarmee de hielwand onder de zool met zich mee trekkend.
Dit is een foto van de hoeven van een 7 jarig paard. Kijk eens naar de rode lijntjes, ze lopen niet langer evenwijdig zoals bij de voet van het paard van 3 jaar. Vergelijk ook de plaatsing van de hielballen en de platter wordende vorm van de teen.
Hier komt nog bij dat door de manier van bekappen, (een smid laat graag de steunsels meedragen omdat het ijzer dan stabieler ligt) de bovenkanten van die steunsels steeds hoger worden en pijnlijk in het bovenliggende weefsel gaan prikken (zie mijn artikel over klinische hoefkatrol) en de haarlijn steeds ronder zal worden, ook daardoor weer doorbloeding zal verminderen.
De röntgenfoto is niet van dezelfde hoef, maar zo ziet het “binnenwerk” er wèl uit
Dit paard is 14 jaar! Vergelijk hem nog eens met het plaatje. Het loopt door de knelvorm op vrijwel gevoelloze, slapende voeten.
Nu ik, beperkt, (want er is nog veel meer te vertellen) heb geschreven over wat er gebeurd met de zenuwen die te weinig voeding en zuurstof krijgen, wordt het duidelijk waarom zo’n paard nog steeds kan lopen op zulke hoeven. Het voelt gewoon bijna niks…tót het eenmaal zover is dat ondanks die beperking het paard tóch gaat kreupelen en dan komt tot uiting wat er al jaren aan de hand was…Mechanisch bevangen of hoefkatrol, artrose enz.
Dit verklaart ook waarom zoveel mensen denken en zeggen : “mijn paard kan écht niet zonder ijzers, want dan loopt hij kreupel”
Tja, logisch hè, door de toegenomen schokabsorptie, de meer en betere doorbloeding, zal het voor het eerst in jaren weer gevoel in zijn hoeven krijgen. Heb je zelf wel eens een slapende arm gehad? Dan weet je hoeveel pijn het kan doen als je arm langzaam weer tot ‘leven’ komt. Hoe langer je erop gelegen hebt , hoe erger…maar dat was nog geen jaren!!
Dus worden er na een paar dagen/weken dezelfde ijzers weer onder geslagen en hop!, het paard loopt weer zoals het altijd gelopen heeft; ze kunnen verder gaan met hun verwoestende werk…
Haal je je paard eindelijk van de ijzers, heb dan geduld. Soms is er geen enkel probleem, maar In sommige gevallen kan het voorkomen dat het er maanden over doet om weer gezonde hoeven te krijgen.
Een goede moderne hoefverzorger zal je laten zien dat de hoef terug moet naar het 3 jaars model en zal daar aan werken op een zo min mogelijk belastende manier voor je paard. Kan hij/zij ook garanderen dat de hko fase 4 of mechanische bevangenheid zullen genezen? Helaas niet, het hangt af van de verwoestingen binnenin…maar héél vaak wel!
Bedenk, de hoeven van plaatje drie en vier zijn héél ziek.
Laat er wat aan doen als je wilt dat je paard oud wordt!
Doe er zelf ook iets aan. Niet 8 tot 12 weken ( of soms nog langer) wachten met bekappen, want dan is het vorige werk van de hoefverzorger te niet gedaan. De optimale verzorging bij gezonde hoeven is minimaal eens per 6 weken om ze goed in conditie te houden. Doe het zelf tussendoor als je dat kunt en verbaas je niet als er iemand komt om bovenstaande voeten te genezen als hij/zij zegt : ” ïk kom over 3 a 4 weken terug.” Geef zoveel mogelijk vrije beweging, geef zo natuurlijk mogelijk voer, laat je paard afvallen als het te dik is. Zet je paard op 1 en niet je portemonnee, want veeartsen/kliniek kosten zijn heel erg veel hoger