Door Piet loof.
Men neme een paar leerhoeven van de cursus van Hans Jacobse in Koewacht en zet er een kettingzaag op, zodat de hoef net zo’n beetje boven het straal- of katrolbeen door midden gezaagd wordt. Het is onderdeel van een onderzoekje wat ik gedaan heb om de kwaliteit van het straalkussen te bekijken en te vergelijken tussen zes hoeven.
Laten we eerst de hoeven eens bekijken
Hoef 1
Dit lijkt een redelijke hoef van een paard wat de laatste tijd van zijn leven misschien in de wei heeft gelopen, heel vaag zijn nog de sporen van nagels te zien, de randen aan de onderkant zijn waarschijnlijk op een natuurlijke manier afgebroken.
Hoef 2
Onder deze hoef heeft natuurlijk overduidelijk een hoefijzer gezeten. Het is bekapt en het lijkt een sterk hoefje zonder veel problemen. De hiel lijkt weliswaar nog wat hoog, maar er is een stevige mustangrol geraspt die de afwikkeling zou vergemakkelijken.
Je verwacht hier weinig problemen mee als het paard verder blootsvoets door het leven gekund had.
Hoef 3 en 4
2 koninkshoefjes uit een natuurreservaat bestaande uit veel grasland in het noorden van het land. Allebei wel wat op aan te merken wat vorm betreft, maar ijzersterk en hard.
Hoef 5
Duidelijk de minste hoef van het hele stel.
Lange teen, ondergeschoven hiel. Een flare als een eendensnavel in de linkerkant op de foto en aan de andere kant naast de scheur lijkt het of de flare “eruit” gepopt is, omdat daar is de uiterlijke flare is verdwenen. Je kunt alleen maar raden naar de achtergrond van deze hoef.
Hoef 6
Deze hoef heeft een slechte vorm, zie de scheur in de teen. Omdat de hoefwand bekapt is valt het nu niet meer zo op dat hier heel veel druk op verkeerde plaatsen in de teen zat, waardoor hij uiteindelijk van beneden naar boven scheurt.
Het is interessant te ontdekken hoe in deze nogal verschillenden voeten het straalkussen zich heeft ontwikkeld, Aangezien het straalkussen een belangrijk aandeel heeft in de schokabsorbtie en functie van de hoef.
Want het straalkussen is een vetachtig weefsel wat in het achterste deel van de hoef zit, omklemd door het kraakbeen aan de zijkanten van de hoef. Eronder ligt de straal. Door het vetweefsel lopen vezels .
Vanaf de veulentijd begint dit kussen zich te ontwikkelen. Hoe meer het vrij kan bewegen, hoe meer het ook over harde onregelmatige ondergronden kan lopen en hoe sterker de hoef zal worden omdat ook het straalkussen zal ontwikkelen. De vezels worden steeds harder en stugger en kunnen op die manier veel meer belast worden.
Blijft de kwaliteit ervan blubberig en zacht dan heeft het paard waarschijnlijk in de vroege jeugd veel met mama op stal gestaan, heeft vroeg hoefijzers onder geslagen gekregen en staat wellicht ook de rest van de tijd dat het niet gebruikt wordt op stal.
Ik heb de bovenstaande hoeven doormidden gezaagd ter hoogte van het straalbeen zodat er een goed zicht op het straalkussen ontstaat en de veerkracht van het straalkussen getest met het handvat van een renet. Naarmate de veerkracht, – de weerstand- groter was heb ik een hoger cijfer gegeven.
Hoe dieper het handvat weg zakt, hoe slapper en minder veerkrachtig het straalkussen is. Misschien is een bal een goede vergelijking; een zachte bal zal minder stuiteren dan een harde.
Hoef 1
Bij nader inzien was de veerkracht toch iets minder dan de andere negens, vandaar het cijfer 7 Ondanks dat hij er niet zo mooi uitziet, toch een tamelijk goede hoef
Hoef 2
Hoewel het een mooie sterke hoef lijkt is het straalkussen prut. Het heft van het mes zakt diep weg. Vandaar de 1. Deze hoef zou een totale rehabilitatie hebben moeten krijgen om weer gezond te worden. Het heeft eigenlijk niet meer kwaliteit dan het voetje van een veulen van een paar weken. Totaal vrije beweging, hoefschoenen zoveel mogelijk aan en rustig stappen over harde ondergronden zou aan de orde geweest om het straalkussen alsnog te laten ontwikkelen.
Hoef 3
Een hoef van een paard dat vanaf de jongste jeugd buiten gelopen heeft en dat is te merken aan een straalkussen dat heel stug is. Je ziet het verschil aan het heft. Eigenlijk zakt het niet eens weg, óók niet met stevig duwen. De ontwikkelde veerkrachtige vezels hebben het enorm versterkt
Hoef 4
Hetzelfde als de vorige hoef, wát een schokabsorptie. Ik heb 9 punten gegeven omdat ik niet kan vergelijken met een paard wat altijd op harde onregelmatige ondergrond gelopen heeft, dat neem ik aan een 10 zou krijgen, maar in een natuurgebied met een Nederlandse, dus vrij zachte bodem, is het dus ook goed mogelijk om ijzersterke hoeven te ontwikkelen.
Hoef 5
Hetzelfde type straalkussen als hoef 2 en hetzelfde waarderingscijfer 1. Maar niet alleen dat, ook aan de hoef moet veel tijd en aandacht besteed worden. Hopeloos? Nee, beter bekappen zal de flare en de scheur uit doen groeien, vrije beweging in de wei en schoenen voor de hardere ondergrond kan het straalkussen ontwikkelen, áls de straal meedraagt. Bij een zwevende straal is er niets wat zak ontwikkelen. De straal is dan vrijwel nutteloos, dus automatisch is alles wat daarboven in de voet zit dat dan ook. Of er van binnen iets stuk is, moet een röntgen foto duidelijk maken. Makkelijk? Nee… een lange weg te gaan met ups en downs, oa. door de hoefzweren die je kunt verwachten.
Hoef 6
De laatste hoef bewijst dat de vorm van de hoef, al heeft hij flares en een scheur in de teen, eigenlijk nog niet zo veel zegt over hoe de hoef er van binnen uit ziet.
De kwaliteit van de hoefwand kan binnen een paar maanden veranderen van slecht naar goed of andersom.
Dat deze hoef toch een bijna perfect werkend straalkussen heeft komt ongetwijfeld doordat de straal altijd zijn functie heeft kunnen uitoefenen, dus mee geholpen heeft het gewicht van het paard te dragen én dat het paard voldoende heeft kunnen bewegen. Dus ook zeker geen ijzer heeft gedragen, want dan draagt de straal automatisch niet mee.
Deze laatste foto laat de verzameling vanaf de andere kant zien..Eigenlijk kun je er door er alleen naar te kijken het verschil in ontwikkeling van het straalkussen al zien.
Kun je dat bij een levend paard ook voelen?
Het vraagt wat ervaring, maar elke moderne professionele voetverzorger kan het en doet het ook vaak. Zonder dat je naar de rest van de hoef kijkt, kun je voelen hoe het paard geleefd heeft, hoe schadelijk de hoefijzers zijn geweest. Het geeft een eerste algemene indruk van de kwaliteit over hoe een paard op zijn oh, zo belangrijke voeten staat.
